حضرت امام حسن مجتبی علیه السلام
نام: حسن علیه السلام
مقام: امام دوم علیه السلام
لقب: مجتبی علیه السلام
کنیه: ابومحمد علیه السلام
نام پدر: امیرالمومنین علی علیه السلام |||||
نام مادر: فاطمه زهرا علیها السلام |||||
تاریخ ولادت: ۱۵ رمضان سال سوم هجرت در مدینه
مدت عمر: ۴۷ سال
مدت امامت: ۱۰ سال
نام همسر: جعده بنت اشعث بن قیس
فرزندان: ۸ پسر ؛ ۷ دختر
تاریخ شهادت: ۲۸ یا ۷ صفر سال ۵۰ هجرت
قاتل: جعده بنت اشعث بن قیس
علت قتل: جعده همسرش به دستور و فریب معاویه آن حضرت را مسموم ساخت
محل دفن: قبرستان بقیع
———————————————————————————————————————
گلچینی از احادیث آن حضرت:
۱. مدارا با مردم
«مُداراهُ الناسِ نِصْفُ العَقْلِ»/ شرح نهج البلاغه، ابن ابى الحدید، ج۴، ص۳۳۳ چهار جلدى
«سازش و مدارا نمودن با مردم نیمى از تدبیر و اندیشه انسانى است.»
—————————————
۲. خوب سوال کردن
«حُسْنُ السُؤالِ نِصْفُ الْعِلْمِ»/ شرح نهج البلاغه، ابن ابى الحدید، ج۴، ص۳۳۳ چهار جلدى
«پرسش صحیح و نیکو، نیمى از دانش است.»
—————————————
۳. میانه روی و مراعات اقتصاد
«وَالْقَصْدُ فِى المَعیشَهِ نِصْفُ المَؤُونَهِ.»/ شرح نهج البلاغه، ابن ابى الحدید، ج۴، ص۳۳۳ چهار جلدى
«میانه روى و مراعات اقتصاد در زندگى، نیمى از مخارج انسان را مى کاهد.»
—————————————
۴. دقت در غذای روحی در کنار غذای جسمی
«عَـجِبْتُ لِمَنْ یَتَفَکَّـرُ فى مَـأْکُولِهِ کَیْـفَ لا یَتَفَـکَّـرُ فى مَعْـقُـولِهِ، فَیُجَنِّبُ بَطْنَهُ ما یُؤْذیهِ، وَیُودِعُ صَدْرَهُ ما یُرْدِیهِ.»/ بحارالانوار، ج۱، ص۲۱۸
«در شگفتم از کسى که درباره خوراکیهاى خود اندیشه و تأمل مى کند و لیکن درباره نیازمندیهاى فکرى و عقلى اش تأمل نمى کند، پرهیز مى کند از آنچه معده اش را اذیت مى نماید و سینه و قلب خود را از پست ترین چیزها پر مى کند.»
—————————————
۵. چرا از مرگ خوشمان نمی آید؟؟
قـالَ لَهُ رَجُـلٌ: یابنَ رَسُولِ اللّه صلی الله علیه و آله ما لَنا نَـکرَهُ المَوتَ وَ لا نُحِبُّه؟ فَقالَ علیه السلام:
«إنَّکُمْ أَخْرَبْتُمْ آخِرَتَکُمْ وَعَمَّرْتُمْ دُنْیاکُمْ، فَأَنْتُمْ تَکْرِهُونَ النُّقْلَهَ مِنَ الْعُمْرانِ إلى الخَرابِ.»/ بحارالانوار، ج۴۴، ص۱۱۰، ح۱
مردى از امام مجتبى علیه السلام پرسید: چرا سفر مرگ براى ما ناخوش آیند است و از او استقبال نمى کنیم؟! حضرت فرمود:
«شما خانه آخرت را خراب کرده اید و خانه دنیا را آباد، طبیعى است که انتقال از اقامتگاه آباد به جایگاه خراب براى شما ناخوشایند است.»
—————————————
۶. بخل سرآمد همه بدی ها
«البُخْلُ جامِعٌ لِلْمَساوى وَالعُیُوبِ وَ قاطِعٌ لِلْمَوَدّاتِ مِنَ القُلُوبِ.»/ حیاه الامام الحسن، باقر شریف قرشى، ج۱، ص۳۱۹
«بخل سرآمد همه بدیها و زشتیها است، که محبت و دوستى را از دلها مى زداید.»
—————————————
۷. بخل چیست؟؟
سئل منه عن البخل- فَقالَ علیه السلام: «هُوَ أَنْ یَرَى الرَجُلُ ما أَنْفَقَهُ تَلَفا وَأَمْسَکَهُ شَرَفا.»/ حیاه الامام الحسن، باقر شریف قرشى، ج۱، ص۳۱۹
مردى پرسید بخل چیست؟ « در جواب آن مرد فرمود: بخل آن است که انسان هرآنچه را انفاق میکند تلف بداند و نگهداشن آن را برای خود ارزش و شرف بداند.»
—————————————
۸. خدا زیباست و زیبایی را دوست می دارد…
«إنَّ اللّه َ جَمیلٌ یُحِبُّ الجَمالَ فَأَتَجَمَّلُ لِرَبّى وَقَرَأَ الآیه: یا بَنى آدَمَ خُذُوا زینَتَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ.»/ تفسیر صافى، ملا محسن فیض کاشانى، ج ۲، ص ۱۸۹
«همانا خداوند زیبا است (منبع و مجمع همه زیباییها است) و زیبایى را دوست دارد و چنانچه من در وقت اقامه نماز لباس زیبا به تن مى کنم فقط به خاطر پروردگار و خالقم مى باشد. در آن هنگام آیه شریف ذیل را خواند: اى انسانها به هنگام عبادت خداوند، لباسهاى زیبا و زینتى خود (بهترین لباسهایتان) را بپوشید.»
—————————————
۹. والاترین مقام نزد پروردگار از آن کیست؟
«أَعْرَفُ الناسِ بِحُقُوقِ إخوانِهِ وَأَشَدُّهُمْ قَضاءا لَها أَعْظَمُهُمْ عِنْدَاللّه شَأْناً»/ حیاه الامام الحسن بن علی علیهماالسلام، ج۱، ص۳۱۹
«والاترین مقام در نزد خداوند از آن کسى است که آشنا به حقوق مردم باشد وسعى در اداى آن نمایند.»
—————————————
۱۰. شیعه مولی علی شخص متواضع است.
مَنْ تَواضَعَ فِى الدُّنْیا لاِءخْوانِهِ فَهُوَ عِنْدَاللّه مِنَ الصِّدِیقینَ وَ مِنْ شیعَهِ عَلِیِّ بْنِ أَبی طالِبٍ علیه السلام»/ حیاه الامام الحسن بن علی علیهماالسلام، ج۱، ص۳۱۹
«کسى که در برابر برادران دینى اش تواضع داشته باشد، خداوند او را از راستگویان وشیعیان على بن ابیطالب علیه السلام محسوب خواهد کرد.»
—————————————
۱۱. چگونه با دیگران دوست شویم؟
یا بُنَیَّ لا تُؤاخِ أَحَدا حَتّى تَعْرِفَ مَوارِدَهُ وَمَصادِرَهُ فَإذا اسْتَنْبَطْتَ الخُبْرَهَ وَرَضِیتَ العِشْرَهَ فَآخِهِ عَلى إقالَهِ العَثْرَهِ وَالمُواساهِ فِى العُسْرَهِ.»/ تحف العقول عن آل الرسول، ص۲۳۳
«پسرم با هیچ کس پیمان دوستى مبند مگر این که بدانى از کجا مى آید و به کجا مى رود؛ یعنى خصوصیات اخلاقى و خانوادگى اش را بدست آور، و چون دقیق بررسى کردى و او را انسانى شایسته یافتى، بر پایه گذشت و اغماض و برادرى در سختیها و لغزشها با او رفتار کن و دوستى ات را استمرار بخش.»
—————————————
۱۲. دنیا دار غفلت و آخرت سرای یقین
«النّاسُ فِی دارِ سَهْوٍ وَ غَفْلَهٍ یَعْمَلُونَ وَلا یَعْلَمُونَ فَاِذا صارُوا إلى الآخِرَهِ صارُوا اِلى دارِ یَقینٍ یَعْلَمُونَ وَ لا یَعْمَلُونَ.»/ مصابیح الانوار، ج ۲، ص ۲۷۱
مردم] در این دنیا] در خانه بى خبرى و غفلت بسر مى برند، پس هر کارى را انجام مى دهند، نمى دانند [ثمرش را] و چون به خانه آخرت روند، به وادى یقین در آیند و همه چیز را بدانند و لکن نتوانند عمل سودمندى را در آنجا براى خویش انجام دهند.
—————————————
۱۳. سالمترین قلب
«أسلَمُ القُلوبِ ما طَهُرَمِن الشُّبُهاتِ»/ تحف العقول : ۲۳۵
سالمترین دلها، دلى است که از شبهات پاک باشد.
—————————————
۱۴. جهل چیست؟؟
«لمّا سألَهُ أبوه عن تفسیرِالجَهلِ: سُرعهُ الوُثوبِ علَى الفُرْصهِ قبلَ الاسْتِمْکانِ مِنها ، والامْتِناعُ عنِ الجَوابِ»/ معانی الأخبار: ۴۰۱/۶۲
ـ در پاسخ به پرسش پدرش از تفسیر نادانى ـ فرمود : استفاده کردن زود هنگام از فرصت پیش از آن که آن را کاملاً به دست آورى، و خوددارى کردن از جواب.
—————————————
۱۵. بندگی کن تا همه چیز بنده‌ی تو شود.
«مَن عَبدَ اللّه َ عَبّدَ اللّه ُ لَهُ کُلَ شَیءٍ»/ تنبیه الخواطر : ۲/۱۰۸
هر که خدا را بندگى کند خداوند همه اشیاء را بنده او گرداند.
—————————————
۱۶. مومن بودن به چیست؟؟
«کیفَ یکونُ المؤمنُ مؤمنا وهو یَسخَطُ قِسمَهُ ویُحَقِّرُ مَنزِلَتَهُ والحاکِمُ علَیهِ اللّهُ؟!»/ بحار الأنوار : ۴۳/۳۵۱/۲۵
مؤمنى که از قسمت خود ناخشنود باشد و وضعیت خود را ناچیز شمارد در حالى که حاکم بر او (تعیین کننده سرنوشتش) خداست، چگونه مى تواند مؤمن باشد (ادّعاى ایمان کند)؟!
—————————————
۱۷. سکوت بهترین یاور!
«نِعمَ العَونُ الصَّمتُ فی مَواطِنَ کثیرَهٍ وإن کُنتَ فَصِیحا»/ معانی الأخبار:۴۰۱/۶۲
در بسیارى جاها، خاموشى،یاورى نیکو است ؛ هرچند سخنور باشى.
—————————————
۱۸. چگونگی معاشرت با مردم
«صاحِبِ النّاسَ مِثلَ ما تُحِبُ أن یُصاحِبوکَ بِهِ»/ أعلام الدین : ۲۹۷
با مردم آن گونه رفتار کن که دوست دارى با تو رفتار کنند.
—————————————
۱۹. عقل چیست؟؟؟
«ـ لَمّا سُئلَ عَنِ العَقلِ ـ : التَّجَرُّعُ لِلغُصَّهِ حَتّى تَنالَ الفُرصَهَ»/ معانی الأخبار : ۲۴۰/۱
ـ در پاسخ به این سؤال که خرد چیست؟ ـ فرمود : جام اندوه را جرعه جرعه نوشیدن تا به دست آمدن فرصت.
—————————————
۲۰. تفکر پدر و مادر همه خوبی ها
«اُوصیکُم بتَقوَى اللّه ِ وإدامَهِ التَّفَکُّرِ ؛فإنَّ التَّفَکُّرَ أبو کُلِّ خَیرٍ واُمُّهُ.»/ تنبیه الخواطر : ۱/۵۲
شما را به تقواى الهى و اندیشیدنِ همیشگى سفارش مى کنم؛ زیرا که اندیشیدن پدر و مادر همه خوبیهاست.
—————————————
